Code of Ethics and Behavior in Judicial Systems

shjtje t etiks gjyqsore t trajtuara n nivel europian dhe nd rkomb tar

Kodi i Etiks vs Kodi i Sjelljes Kuptimi i p rgjithsh m i Kodit t Etik s Si kuptohet Kodi i Etik s? Kuptimi i p rgjithsh m i Kodit t Sjelljes -Si kuptohet Kodi i Sjelljes? -Cili sht ndryshimi konceptual midis Kodit t Etik s dhe Kodit t Sjelljes?

Kodi i Etiks vs Kodi i Sjelljes Kodi i Etik s parashikon parimet q ndikojn n mentalitetin dhe vendimarrjen e gjyqtar ve Kodi i Sjelljes p rmban rregulla t ve anta p r veprimet dhe sjelljen e gjyqtar ve T dy keto kode jan t lidhur ngusht me nj ri tjetrin, aq sa ka nj mbivendosje t madhe midis tyre. P rgjith sisht, ato kombinohen n nj dokument t vet m Ato vendosin nj imazh publik t sjelljes s mir

Kodi i Etiks Gjysore Ky Kod duhet t p rshkohet nga slogani: Integritet. do dit . Kudo. -Vepron si nj Kushtetut e Gjyq sorit , me parime t p rgjithshme, p r t drejtuar sjelljen e gjyqtar ve. -Funksionon n baz t th nies; Trajto t tjer t si do t donit t iu trajtonin ju. Kodi i Etik s dhe rregullat e sjelljes jan standardet q gjyqtar t duhet t ndjekin.

Konkluzione Kodi i Etik s Gjyq sore - nj dokument aspirues, i hapur p r publikun -P rmban vlerat thelb sore etike, parimet e Gjyq sorit q drejtojn vendimmarrjen. Rregullat e sjelljes s gjyqtar ve - udh zuese vet m p r ta -P rmbajn praktika dhe sjellje specifike q respektohen ose i kufizohen atyre.

Konkluzione Kodi i Etik s Gjyq sore i nxjerr nga organi i tyre vet qeveris s - I projektuar p r t drejtuar gjyqtar t me q llim q t kryejn detyr n me integritet. - Siguron standardet etike, t cilat duhet t ndiqen nga gjyqtar t - Ndihmon ata p r t kuptuar far sht e drejt ose e gabuar.

Konkluzione Rregullat e sjelljes s gjyqtar ve rrjedhin nga Kodi i Etik s - Parashikojn far i lejohet dhe far i ndalohet atyre. Gjyqtar t - p rgjegj s p r respektimin e k tyre rregullave; japin llogari n se i shkelin ato. Rregullat e sjelljes s gjyqtar ve jan p rfshir n Kodin e Etik s Gjyq sore

Standardet europiane t etiks gjyq sore Zhvillimi i k tyre standardeve - tek instrumentet nd rkomb tar , aktet e ndryshme t K shillit Jurisprudenca e Gjykat s Europane t t Drejtave t Njeriut, q lidhen direkt ose indirekt me parimet e etik s gjyq sore dhe normat e sjelljes s gjyqtar ve . t Europ s dhe

Standardet europiane dhe nd rkomb tare t etik s gjyq sore - Parimet themelore t Kombeve t Bashkuara mbi Pavar sin e Gjyq sorit (1985) Rekomandimi (2010) 12 i Komitetit te Ministrave t K shillit t Europ s mbi pavar sin , efi enc n dhe p rgjegj sit e gjyqtar ve -Karta Europiane mbi Statutin p r Gjyqtar t (1998) - Magna Carta e gjyqtar ve (parimet themelore);

Standardet europiane dhe nd rkomb tare t etik s gjyq sore -Parimet mbi sjelljen gjyq sore t b r t njohura n konferenc n e Kombeve t Bashkuara mbajtur n Bangalor t Indis (2003) - Rekomandimet e Kievit t OSBE-s mbi pavar sin gjyq sore n Europ n Lindore, Kaukazin Jugor dhe Azin Qendrore (2010)

Standardet europiane dhe nd rkomb tare t etik s gjyq sore -Opinionin nr. 3 (2002) Mbi Etik n dhe P rgjegj sin e Gjyqtar ve -Opinionin nr.25 (2022) Shprehjes s Gjyqtar ve -Opinionin nr.12, (2009) Mbi marr dh niet midis gjyqtar ve Opinionin nr.16 (2013) Mbi midis gjyqtar ve dhe avokat ve - t K shillit Konsultativ t Gjyqtarve Europian lirin e Mbi dhe prokuror ve... marr dh niet

Rekomandimi (2010) 12 i Komitetit t Ministrave t K shillit t Europ s -P rfshin edhe parimet e etik s gjyq sore - I v theksin pavar sis dhe paan sis si standarde t etik s gjyq sore; - Besimi i publikut n administrimin e drejt sis mb shtetet cil sin e sjelljes gjyqtar ve gjithashtu individuale n t

Rekomandimi (2010) 12 i Komitetit t Ministrave t K shillit t Europ s Gjyqtar t t udh hiqen n veprimtarine e tyre nga parimet etike te sjelljes profesionale, te cilat ofrojn udh zime per ta se si t sillen ( 72) Gjyqtar t t k rkojne k shilla mbi etik n nga nje organ br nda Gjyq sorit

Opnioni nr. 3 i Kshillit Konsultativ t Gjyqtar ve Europian (CCJE) Etika gjyq sore e trajtuar n ve anti n Opnionin no.3 t CCJE Dy fushat kryesore q mbulon ky Opinion -parimet dhe rregullat q p rcaktojn sjelljen profesionale t gjyqtar ve, mb shtetur n parimet etike, t cilat duhet t p rfshijn standardet shum t larta; -parimet dhe procedurat p rgjegj sin penale, civile dhe disiplinore t gjyqtar ve. Si duhen par k to parime dhe rregulla ? q rregullojn

Opnioni nr. 3 i Kshillit Konsultativ t Gjyqtar ve Europian (CCJE) Standardet e sjelljes q zbatohen p r gjyqtar t - parakusht p r besim n administrimin e drejt sis -Gjyqtar t duhet t kryejn detyrat e tyre pa favorizime dhe pa paragjykim dhe nj an si -P rfshirja e parimeve deontologjike n m nyr t dallueshme nga rregullat disiplinore Modeli i gjyqtarit t sot m europian - Njeri me parime - Njeri me integritet

Karta Europiane mbi Statutin pr Gjyqtart P rmban paanshmerin gjyqtar, t cilit i sht besuar mbrojtja e t drejtave t tij P rmban parime mbi p rgjegj sin disiplinore t mbikqyrura dhe ndjekura nga organe t pavarura mbi ankes n e individ ve Tregon se ky Statut paanshmerin q pret publiku p r gjykatat ( 1.1) rregulla p r pavaresin dhe q do individ pret nga do duhet t siguroj

Magna Carta e Gjyqtarve (parimet themelore) Sintez e Opnionioneve t CCJE -Parime themelore etiko profesionale p r gjyqtar t -Pavar sia dhe thelb sore p r funksionimin e drejt sis paan sia - parakushte

Jurisprudenca e Gjykats Europiane t t Drejtave t Njeriut Paanshm ria dhe perceptimi i publikut mbi paanshm rin - nd r parimet kryesore t Kodeve t Etik s Gjyq sore Gjyqtar t duhet t kryejn detyrat e tyre pa favorizime dhe pa paragjykim dhe nj an si -Testi subjektiv - paan sia e gjyqtarit derisa t ket prova p r t kund rt n; d shmi q v n n dyshim paan sine e tij -Testi objektiv - duke l n m njan sjelljen e gjyqtarit, fakte q mund t ngren dyshime p r paanshm rin e tij

Jurisprudenca e Gjykats Europiane t t Drejtave t Njeriut Doktrina e t dukurit : Gjyqtari k rkohet t jet jo vetem i paansh m, por edhe t duket si i till . Nuk mjafton t jesh i paansh m, por duhet edhe t dukesh si till OLUJIC kund r KROACISE, 5 Shkurt 2009, GJEDNJ. Ish Kryetar i Gjykat s Supreme, si dhe an tar i K shillit Komb tar Gjyq sor t Kroacis u akuzua p r miq si n publik me dy individ q kishin historik kriminal. MICALLEF kund r MALTES, 15 Tetor 2009. GJEDNJ, n vler simin e paanshm ris s pretenduar vuri n dukje se, edhe paraqitja mund t ket r ndesi t caktuar; lidhjet e ngushta familjare nd rmjet avokatit t pale kund rshtare dhe Kryetarit t Gjykates ishin te mjaftueshme p r t justifikuar n m nyr objektive frik n se, trup s s gjyqtar ve i mungonte paanshmeria. MITRINOVSKI kund r MAQEDONISE, 30 Prill 2015. GJEDNJ theksoi se, n baz t Jurisprudenc s s saj t mir p rcaktuar, ekzistenca e paanshm ris duhet t p rcaktohet n baz t nj testi subjektiv dhe testi objektiv. Madje, edhe paraqitja sht e r ndesishme, pasi drejtesia jo vet m duhet dh n , por edhe duhet t shihet q jepet . N munges t paanshm ris gjyq sore, mund t c nohet besimi i publikut n gjykata.

Parimet Themelore t Kombeve t Bashkuara Gjyq sori i vendos shtjet q ka p r gjykim n m nyr t paanshme, mbi baz n e fakteve dhe n pajtim me ligjin, pa ndonje kufizim, influenc t pap rshtatshme, shtytje, presion, k rc nim ose nd rhyrje, direkte ose indirekte, nga ndonj qark apo p r ndonj arsye (Neni 2) Gjyqtar t duhet t sillen gjithmon n nj m nyr t till , me q llim q t ruajn dinjitetin e detyr s s tyre dhe paan sin dhe pavar sin e Gjyq sorit (nenit 8 )

Rekomandimet e Kievit t OSBE-s mbi pavarsin gjyq sore n Europ n Lindore, Kaukazin Jugor dhe Azin Qendrore Pavar sia Gjyq sore - element i domosdosh m i t drejt s p r nj proces t rregullt Rekomandimet e Kievit t p rq ndruara n tre aspekte t pavar sis gjyq sore:1. Administrimin gjyq sor me fokus n k shillin gjyq sor, trupat gjyq sore vet qeveris se dhe rolin e drejtuesit t gjykat s; 2.P rzgjedhjen gjyq sore - kriteret dhe procedurat; 3 Llogaridh nien e gjyqtar ve dhe pavar sin gjyq sore n gjykim Rritja e besimit t publikut n gjykata -inkurajimi nga autoritetet t aksesit t gazetar ve n gjykata dhe shmangja e pengesave p r gezatar t q ndjekin gjyqet - parashikimi i pozicionit t sekretarit t shtypit ose n pun sit t medias n gjykata

Opinionin nr.12, (2009) i CCJE Gjyqtar t dhe prokuror t jo vet m t jen t pavarur nga njeri tjetri n ushtrimin e funksioneve t tyre, por edhe t duken si t till n syt e publikut

Opinionin nr.16, (2013) i CCJE Gjyqtar t dhe avokat t duhet t jen t pavarur n ushtrim t detyrave t tyre dhe duhet gjithashtu t jen dhe t shihen t pavarur nga njeri tjetri. -Kjo pavaresi afirmohet nga statuti dhe parimet etike t miratuara nga secili profesion

Sjellja jasht gjyqesore e gjyqtarve Gjyqtar t nuk duhet t izolohen nga shoq ria n t cil n ata jetojn -sistemi gjyq sor mund t funksionoj si duhet vet m n se gjyqtar t jan n kontakt me realitetin. Si qytetar , gjyqtaret gezojn t drejtat dhe lirit themelore t mbrojtura nga Kushtetuta dhe Konventa Europiane p r t Drejtat e Njeriut

Sjellja jasht gjyqesore e gjyqtarve Arritja e nj balane t arsyeshme midis shkall s q gjyqtar t mund t p rfshihen n shoq ri dhe nevoj s s tyre p r t qen dhe p r t'u par si t pavarur dhe t paansh m n kryerjen e detyrave -N nj kontekst t ve ant social dhe n syt e nj vrojtuesi t arsyesh m, a sht p rfshir gjyqtari n nj veprimtari, e cila mund t kompromentoj objektivisht paanesin e tij pavar sin ose

Opinioni no.25(2022) i CCJE Gjyqtari g zon lirin e shprehjes si do qytetar tjet r Parimet e demokracis , ndarja e pushteteve dhe pluralizmi kan nevoj p r lirin e gjyqtar ve p r t marr pjes n debatet me interes publik, ve an risht n ato q lidhen me shtje p rkasin Gjyq sorit. Gjyqtar t q flasin n em r t K shillit Gjyq sor ose shoqat s s gjyqtar ve g zojn m tep r liri veprimi q i

Opinioni no.25(2022) i CCJE N ushtrimin e liris s shprehjes gjyqtar t duhet t mbajn parasysh p rgjegj sit dhe detyrat e tyre t ve anta n shoq ri dhe t vet p rmbahen n shprehjen e pikpamjeve dhe opinioneve p r t pavar sin dhe paanshm rin mos kompromentuar

Opinioni no.25(2022) i CCJE -Pjes marrja e gjyqtar ve n debate publike mbi probleme madhore t shoqeris - Vendosjes s nj balance nd rmjet liris s gjyqtar ve t shprehjes s mendimeve dhe k rkes s s asnj an sis -Gjyqtar t nuk duhet ta ekspozojn veten n sulmet politike q asnj an sin e k rkuar p r Gjyq sorin nuk pajtohen me

Opinioni no.25(2022) i CCJE M nyra se si sillen gjyqtar t me gazetar t -Gjyqtar t duhet t jen t vet dijsh m si p r p rfitimet, ashtu dhe p r risqet e komunikimit me median -Gjyqtar t duhet t p rmbahen nga publikimi i di kaje q mund t kompromentoj besimin e publikut n paan sin e tyre ose t bjer ndesh me dinjitetin e pozit s s tyre ose t Gjyq sorit. -Pseudonimet nuk mbulojn sjelljen joetike online

Opinioni no.25(2022) i CCJE Gjyqtar t t tregojn maturi n marr dh niet e tyre me shtypin, q t jen n gj ndje t ruajn pavar sin dhe paan sin e tyre, T p rmbahen nga ndonj koment i pajustifikuar mbi shtjet me t cilat ata po merren.

Konkluzione do gjyqtar duhet t b j gjith ka p r t ruajtur pavar sine gjyq sore, si n nivel institucional, ashtu edhe n at individual - Gjyqtar t duhet t sillen me integritet, si gjat ushtrimit t detyr s, ashtu edhe n jet n e tyre private. P rsa i p rket sjelljes s tyre, gjyqtar t duhet gjithmon t miratojn nj qasje, e cila t jet dhe t duket e paanshme Gjyqtar t duhet t kryejn detyrat e tyre pa favorizime dhe pa paragjykim dhe nj an si.