Empowering Women in the Industrial Society

DNYA KADIN EME LE G ZELLE R

EMEK Mal veya hizmet retimi s ras nda ortaya konan insan kayna d r. retimi ger ekle tirenlerin fiziksel ve d nsel katk lar d r..

nsanlarn fiziksel enerjilerini retimde kullanmalar eme i olu turan ba l ca edir. Bunun yan s ra, az veya ok oranda beceri ve kendini y nlendirme de eme in eleri aras nda say l r..

KADIN EME VE SOSYOLOJK ALI MALAR Kad nlar d nyan n her yerinde,tarihin her d neminde, retici ve yeniden retici rolleri ile ya am n devam n sa lam t r.

Sosyologlar,antropolog lar,iktisat lar ve tarih iler kendi disiplinlerinin bak a s yla ev i inde,tar mda,sanayid e,hizmet yapma bi imleriyle ilgilenmi lerdir.

kinci dnya savandan sonra alan kadnlara olan ilgi artm t r.Bunun nedeni;sanayi sosyolojisinin geli imi ve emek kullan m bi imlerini renme merak . kinci neden;sava tan donra do an i g c s k nt s ndan dolay Avrupa ve Amerika Birle ik Devletlerin de cretli al an kad n say s nda ki art .

Sanayi sosyolojisinin geliimine pararlel olarak al an kad nlar konu alan ara t rmalarda kad nlar sanayi,hizmet ve tar m sekt r nde cret kar l nda al an ki iler olarak tan mland .Kad n eme ine bu t r bir bak n ve al ma kavram n n dar anlam yla tan mlan n n bir ka nedeni vard :

1)Bu sosyolojik almalar kadnlarn ev d nda cretli olarak al ma bi imlerinin en yo un sanayile mi oldu u lkelerde yap l yordu.Sanayi toplumunun geli mi lik d zeyi hem sokaktaki vatanda n hem de sosyal bilimcilerin akl na al ma denince hemen bu sekt rlerde ev d nda para kar l yap lan faaliyetleri getiriyordu.

2)Kadnlarn esas olarak evi ekip evirmek,ev hizmetlerini yapmak ve ocuk bakmak,ailenin d zenini sa lamak gibi ev i i aile merkezli i ler yapmalar gerekti ine ili kin kuvvetli bir aile ideolojisi vard .(Sorumluluk)

EV-/KARILIKSIZ KADIN EME LE LG L TARTI MALAR 1960 l y llar n ortalar nda kad n hareketi i inde yer alan veya bu hareketten etkilenen sosyal bilimcilerin ilgilendikleri en nemli soru,kad nlar n ikincili i ve ezilmi li iydi.bazen bu durumu anlatmak i in alta s ral olma ve tabi olma kavramlar n da kulland lar.

Yeniden retim;bir kapitalist toplumda emek g c ta y c lar kendilerini yeniden retmelidir.(Fabrika i ileri vb.) Bu da kapitalizmin var olabilmesinin n ko uludur.

O halde; evlilikler olmal.

ocuklar Domal.

Beslenip baklmal.

Bydklerinde onlarda kapitalist dnya iinde yerlerini almaya haz rlanmal d r.

Feminist kuramclar,emek gcnn yeniden retiminde kadnn oynad rol ve koydu u eme i analiz ederek kad nlar n ezilmi liklerini anlayabileceklerini d nd ler .Marksist kavramlar kullanarak yle bir a klamaya giri tiler;Marks i inin fabrikada kendisini ve ailesini yeniden retebilmek i in harcad eme e zorunlu emek diyordu.Zorunlu eme in bir par as n ev eme i olu turuyordu.

Kadnn evde karlk almadan al mas e inin az miktarda cret almas na bunun la birlikte,i verenin de daha ok kar edebilmesini sa l yordu.

Kadnn evde harcad emek nemli bir yere sahip iken;kapitalist sistemin g z ard etmi oldu u duygusal emek feminist kuramc lar n ayakta tutmaya al t eydir.onlara g re kapitalizm kad n n duygusal eme ine nem vermemektedir.

EV- /KARILIKSIZ KADIN EMENN ZG LL KLER Kad nlar n G r nmeyen Eme ikitab n n yazarlar ndan G lnur Savran, (Savran,2008: 11) inceledi imiz emek t r n , daha iyi anlayabilmemiz i in u zellikleri ile tan t yor: 1) Kar l ks z emek g r nmeyen emektir.G r nmez emek olman n 3 temel nedeni vard r;*do alla t r lm emektir.*miktar belirlenmez.*Kar l ks zd r. 2) Chabaud ve arkada lar na g re ev eme i nesnelle memi tir. 3) Kad nlar n yapt klar i lerin piyasa de erinin olmamas .(s t- yo urt rne i)sadece kullan m de eri olan ev i leri cretli emek kar s nda de ersiz ve ekonomik d g r l r.

CRETL KADIN EMENN ZGLLKLER cretli al mak kad na zg ven kazand rmaktad r.ba kalar na ba l olma durumlar hafiflemektedir. cretli al man n bir getirisi olmayaca n bununla birlikte bir yorgunluktan ba ka bir ey olmad n ifade eden g r ler bulunmaktad r.

Kadnlar emeinin kar l n al nca g lenir Fakat;g lenme sadece kuvvet olarak de il!

Glenme her anlamda kendini g stermektedir. Ki ilik y n nden g venin artmas d r.

Piyasann toplumsal cinsiyet temelinde farkllaan bir karakteri vard r.bu farkl la ma kendini u alanlarda g sterir; 1)kad nlar emek piyasas na daha az kat l rlar istihdam alanlar d kt r. 2)Yatay ayr ma:kad nlar n ve erkeklerin yo unla t klar sekt rler ve i kollar farkl d r. 3)Dikey ayr ma:kad nlar erkekler ile al makta olduklar yerlerde,stat s d k i lerde alt katmanlarda yo unla r.

4)Kadnlarn cretler erkeklerinkinden dktr. 5)Kad nlar n enformel sekt rde ve k smi zamanl al ma s kl erkeklerinkinden y ksektir.

EMEK PYASASINA KATILIM Kad nlar n emek piyasas na kat l m ,yani istihdam erkeklerin kat l m ndan d kt r.T rkiye de kentlerde kad nlar n istihdam oran %17 iken bu oran k rsal kesimlerde %35 tir.Tar mda al n kad nlar n ok b y k o unlu u cretsiz aile i isi olarak al maktad r.

SEKTRLER VE KOLLARI TEMELNDE YATAY AYRI MA Ekonominin sekt rlerinden baz lar erkeklerin yo unla t baz lar nda ise kad nlar n yo unla t g r lmektedir.kimi i i kad n i i,kimi i i ise erkek i i denilerek ayr m yap lmaktad r.bu ayr m mesleksel ayr ma olarak tan mlan r.

YER NDE DKEY AYRIMA Bir i yerinde kad nlar n vas f gerektirmeyen veya pek az gerektiren,dolay s yla stat s ve cretleri d k i lerde,erkeklerinde vas fl ve stat l i lerde y lmalar demektir.i yeri hiyerar isinde yukar dogru k ld k a i ler daha ok degerli hale gelir. Kad nlar n i lerinde y kselmeleri,terfi etmeleri,y netici kadrolara gelebilmeleri engellenir.Kad nlar n bu kadrolara ula amamalar na neden olan engeller vard r.bu engellere literat rde Cam Tavan denir.

CRETLERDE TOPLUMSAL CNSYET FARKI Feminist literat rde kad nlar n yapt klar i lerin,de erinin alt nda kar l k g rd konusunda ortak bir g r vard r. Amprik ara t rmalar ve istatistikler de bu g r do rulamaktad r. T rkiye de kad nlar erkeklerin cretlerinin %70 ini kazan rlar. al an kad nlar n daha az cret almas n n nedenleri; 1)bir i te erkeklerle ayn i i yapt klar zaman dahilinde bile farkl cretle cretlendirilirler. 2)kad nlar n emekleri zellikle ocuk bakma,temizlik vb.gibi i lerde d k cretle de erlendirilir. 3) cretin denmesinde sosyal fakt r rol oynar.

HAZIRLAYAN: HAZIRLAYAN: N L FER DEM R N L FER DEM R