Understanding the Impact of Environmental Factors on Human Health

FZKSEL RSK ETMENLER Your company information

Fiziksel Risk Etmenleri G r lt Titre im (Vibrasyon) I k (Ayd nlanma) S cakl k Radyant Is Bas n Nem Hava Ak m H z Radyasyon

Grlt G r lt genel olarak, arzu edilmeyen ve o unlukla suni olarak meydana getirilen rahats z edici sesler eklinde tan mlan r. Uluslararas al ma rg t , g r lt y u ekilde tan mlamaktad r: G r lt terimi, bir i itme kayb na yol a an, sa l a zararl olan veya ba ka riskleri ortaya karan b t n sesleri kapsar.

KULAIN YAPISI

Grlt

Grlt G r lt n n insan zerindeki etkileri : nsanlar g r lt den farkl ekillerde etkilenirler. G r lt , insanlar zerindeki etkileri sonucunda, itme kayb yapar leti imi bozar Rahats zl k verir Yorgunluk olu turur Verimlili i d r r. Bunlar ; Psikolojik, Fizyolojik ve Sosyal etkiler olarak da adland rabiliriz.

Ses Gen bir ki i, saniyede 16-20.000 kere tekrarlayan (di er bir deyi le 16-20.000 Hz alan na giren) titre imleri bir ses halinde duyar. Frekans 20.000 den y ksek olan titre imleri ultra-ses, 16 dan d k olanlara ise infra-ses ad verilir. Titre imin bir saniye i indeki tekrarlama say s (frekans) ne kadar fazla olursa ses de o kadar ince (tiz) dir. Frekans ne kadar d k olursa ses de o kadar kal n (pes) dir.

Ses Ses iddetinin l lmesinde, esas birim olarak BEL kullan l r. BEL, de i ik ses iddetlerinin (duyum iddetlerinin) kar la t r lmas nda kullan lan, ses dalgalar n n fizik iddeti (bas n ) d zeyi ile logaritmik ili ki g steren bir birimdir. Decibel (dB) ise, BEL in onda biridir. Pratikte o u zaman ses iddeti birimi olarak dB kullan l r.

SESN SUBJEKTF DDET Duyum iddeti (dB) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 G r lt Basamaklar Duyum E i i S kunet Hissi F s lt Sakin Apartman Tenha Sokak Sakin Konu ma R lanti Motor Sesi Y ksek Sesle Konu ma Cadde G r lt s Pn matik eki Tren Ge i i Klakson Sesi Yak n Bir U ak Motoru Jet U a (Kulak A r E i i)

GRLT SINIRLARI Hastane, K k B ro, Dersane K t phane Toplant Salonu, Restoran 20-30 dB 30-40 dB 40-50 dB Fikri al malar 60-70 dB B ro al malar 85 dB Di er al malar

GRLTNN DDET Ses iddetinde iddetler aras 10 birim artmas iddetin 10 kat oldu u anlam na gelir. rnek: 70 dB lik bir ses 60 dB lik bir sesten 10 kat daha fazlad r. 90 dBlik bir ses 60 dB lik bir sesten 10X10X10=1000 kat daha iddetlidir.

GRLTNN DDET 90 +90 dB iki makine 180 dB g r lt yapmaz. Buna 3 dB denk gelir, 90+3=93 dB g r lt olur. 105 dB ve 80 dB g r lt yapan 2 makine olsun, 105-80=25 logaritmik tabloya g re 0,3 olur Toplam g r lt 105,3 olur. Bu,g r lt y kontrol etme veya azaltma al malar i in nemlidir.

YKSEK SESE EKLENECEK DE ER dB A 3 2 1 0 1 2 3 4 dB A 5 6 7 8 9 10

Grlt sonucu iitme kayb kulaktaki sinir h creleri zarar u rar ve i itme merkezi bozulur. Sonu ; Genellikle 2 tarafl ve geri d n ms z i itme yitimi Maruz kalma sona erdikten sonra ilerlemez! G r lt ye uzun s re maruz kalmada iki d nem vard r : a. itme yorgunlu u: Ge ici bir i itme azl d r b. Manifestasyon d nemi: Geri d nmeyen i itme yitimi Odiyogramda tipik olarak ba lang ta 4000 Hz.lik frekanslarda entik g r l r, Sonra bu 500-2000 Hz.lik frekans alanlar na da yay l r; Bu alanlarda ortalama 35 desibellik bir i itme azalmas na uyar.

0 6000 250 500 1000 2000 4000 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Zaman i inde i itme yiti inin geli mesi

Kesin tan iin; Bilateral e ik odyogram yap lmal d r. De erlendirme s ras nda 40 ya ndan sonra her ya i in yar m desibellik d me fizyolojik azalma olarak hesaplanmal d r. Odyometre, konu ma ve ton odyometresi olarak yap lmal d r, f s lt sesi ile yap lan konu ma odyometresinin de eri yoktur. yerinde sa l a zarar verecek derecede g r lt bulundu u saptanmal d r. Varsa i e giri te ve periyodik kontrol muayenelerinde ekilmi odyogramlardan da yararlan lmal d r.

LETME NDE GRLT LE M CADELE 1-Teknik nlemler a)Aktif Teknik nlemler b)Pasif Teknik nlemler 2-T bbi nlemler a)T bbi Muayeneler b)G r lt iddetini Hafifletici Donan mlar 3-Yasal nlemler a)G r lt l lerde G nl k al ma S resi

KONTROL HYERARS Kontrol hiyerar isi a a daki a amalardan olu ur: Elimination Substitution Isolation Engineering Control

LETME NDE GRLT LE M CADELE Teknik nlemler : Teknik nlemlerin al nmas , her eyden nce, titre im tekni i ve akustik alan nda geni bilgiyi gerektirir. Aktif Teknik nlemler : Bunlar, makinelerin imalinde titre im tekni i bak m ndan amaca en uygun olan materyalin kullan lmas , az g r lt l proseslerin se ilmesi ve programlanmas , makinelerin s rekli ve d zenli bir ekilde bak m gibi al malard r.

LETME NDE GRLT LE M CADELE Pasif Teknik nlemler : Bunlar, g r lt n n kayna n n zel cidarlarla evrilmesi (ses s nd r c , absorbe edici) cidarlarla evrilmesi ve/veya bu nitelikteki ara tabakalar n kullan lmas ve i letmenin in as nda duvarlar n ve taban n ses ge irmeyecek ve sesi yans tmayacak materyalden yap lmas n n planlanmas , g r lt l b l mlere i letmenin kenar alanlar nda yer verilmesi gibi nlemlerdir.

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE

LETME NDE GRLT LE M CADELE T bbi nlemler : T bbi nlemler, t bbi muayeneler ve g r lt iddetini en uygun ekilde hafifletici donan mlar n tavsiyesi olmak zere ikiye ayr l r. T bbi muayeneler denilince, her eyden nce akla odyometri gelmelidir. Odyometri, odyometre denilen bir aletle yap l r ve her defas nda iki kulak i in ayr ayr uygulan r. Bu muayenede, her iki kula n de i ik frekanslardaki duyma keskinlikleri tespit edilir.

LETME NDE GRLT LE M CADELE Giri muayenesinde, i i aday nda, konu ma frekanslar nda (500-2000 HZ) 20 dB, orta frekanslarda (2000-4000 Hz) 30-40 dB ve daha fazla duyma kayb tespit edilirse, o ki i g r lt l i lere al nmamal d r. Ya ilerledik e, i itme fonksiyonu da fizyolojik olarak zay flar. Bu ekilde meydana gelen i itme zay fl na presbiakusti denilir.

LETME NDE GRLT LE M CADELE 50 ya nda, 2000 Hz de 10 dB e, 4000 Hz de 20 dB e kadar y kselen bir kayb n g r lebilece i hesaba kat lmal d r. leri t t n tiryakili inde, karbonmonoksit, karbons lf r, kur un ve civa zehirlenmelerinde i itme kapasitesinin bir miktar d ece i unutulmamal d r.

LETME NDE GRLT LE M CADELE G r lt l i lerde al anlarda i itme zarar n n erkenden meydana kar lmas (I. a amada yakalanmas ) bak m ndan 4000 HZ band n n ok nemli oldu u (V eklinde d me) unutulmamal d r.

LETME NDE GRLT LE M CADELE Yasal nlemler : lkemizdeki mevzuata g re, 85 dB den fazla iddetteki g r lt l i lerde g nde 7.5 saatten fazla al lmas yasakt r.

GRLT YNETMEL G nl k G r lt Maruziyet D zeyi : Sekiz saatlik i g n i in, anl k darbeli g r lt n n de dahil oldu u b t n g r lt maruziyet d zeylerinin zaman a rl kl ortalamas d r. Haftal k G r lt Maruziyet D zeyi : G nl k g r lt maruziyet d zeylerinin sekiz saatlik be i g n nden olu an bir hafta i in zaman a rl kl ortalamas d r. G nl k g r lt maruziyetinin g nden g ne belirgin ekilde farkl l k g sterdi inin kesin olarak tespit edildi i i lerde g nl k maruziyet de erleri yerine haftal k maruziyet de erleri kullan labilir. Bu durumda, haftal k g r lt maruziyet d zeyi 87 dB maruziyet s n r de erini a mayacakt r.

GRLT YNETMEL Maruziyet s n r de erleri ve maruziyet eylem de erleri a a da belirtildi i gibidir: Maruziyet S n r De eri : LEX, 8h = 87 dB En Y ksek Maruziyet Eylem De eri : LEX, 8h = 85 dB En D k Maruziyet Eylem De eri : LEX, 8h = 80 dB iyi etkileyen maruziyetin belirlenmesinde, i inin kulland ki isel kulak koruyucular n n koruyucu etkisi de dikkate al narak maruziyet s n r de er uygulanacakt r. Maruziyet eylem de erlerinde ise kulak koruyucular n n etkisi dikkate al nmayacakt r.

Risklerin Belirlenmesi ve De erlendirilmesi Kullan lan g r lt l me y ntemi, bir i inin ki isel maruziyetini g sterecek ekilde olacakt r. veren taraf ndan taraf ndan yap lacak risk de erlendirmesinde, a a da belirtilen hususlara zel nem verilecektir: Darbeli g r lt ye maruziyet de dahil maruziyetin d zeyi, t r ve s resine, Maruziyet s n r de erlerine ve maruziyet etkin de erlerine, zellikle, hassas risk gruplar na dahil i ilerin sa l k ve g venliklerine olan etkilerine,

Risklerin Belirlenmesi ve De erlendirilmesi G r lt ile i e ba l ototoksik maddelerin etkile imlerine veya g r lt ile titre im aras ndaki etkile imlerin i inin sa l k ve g venli ine olan etkisine, Kaza riskini azaltmak i in kullan lan ve i iler taraf ndan alg lanmas gereken uyar sinyalleri ve di er sesler ile g r lt n n etkile mesinin i ilerin sa l k ve g venlikleri y n nden dolayl etkisine,

Risklerin Belirlenmesi ve De erlendirilmesi ekipmanlar n n g r lt emisyonlar hakk nda ilgili mevzuat uyar nca imalat lardan sa lanan bilgilere, G r lt emisyonu daha az olan alternatif bir i ekipman n n bulunup bulunmad na, Yeterli korumay sa layabilecek kulak koruyucular n n bulunup bulunmad na.

KSEL KORUNMA G r lt ye maruziyetten kaynaklanan riskler ba ka yollarla nlenemiyorsa, i ilere, ki iye tam olarak uyan kulak koruyucular verilecektir. G r lt maruziyeti en d k maruziyet etkin de erleri a t nda, i veren kulak koruyucular sa layarak i ilerin kullan m na haz r halde bulunduracakt r.

KSEL KORUNMA G r lt maruziyeti en y ksek maruziyet etkin de erlerine ula t nda ya da bu de erleri a t nda, kulak koruyucular kullan lacakt r. Kulak koruyucular i itme ile ilgili riski ortadan kald racak veya en aza indirecek bir bi imde se ilecektir.

SALIK GZETM Risk de erlendirmesi sonucunda sa l k riski bulundu unun anla lmas halinde i iler uygun sa l k g zetimine tabi tutulacakt r. En y ksek maruziyet etkin de erlerini a an g r lt ye maruz kalan bir i i, i itme testi yap lmas n isteme hakk na sahiptir. Bir sa l k riskinin bulunmas durumunda, en d k maruziyet etkin de erlerini a an g r lt ye maruz kalan i iler i in de i itme testleri yap lacakt r.

TTREM Titre im bir denge noktas etraf ndaki mekanik sal n md r. Bu sal n mlar bir sarkac n hareketi eklinde periyodik olabilece i gibi ak ll bir yolda tekerle in hareketi gibi rastgele de olabilir.

TTREM S kl kla, titre im istenmeyen bir harekettir, nk bo a enerji harcar ve istenmeyen ses ve g r lt olu turur. rne in, motorlar n, elektrik motorlar n n ya da herhangi bir mekanik arac n al mas esnas ndaki hareketi istenmeyen titre imler retir. B yle titre imler motorlardaki d nen par alar n balanss zl ndan, d zensiz s rt nmeden veya di li arklar n hareketinden kaynaklanabilir. Dikkatli tasar mlar, genellikle istenmeyen titre imleri minimize ederler.

TTREM Titre im a a daki 4 kategoride de erlendirilir: 1-Harmonik Titre im 2-Periyodik Titre im 3-Rastgele Titre im 4-Ge ici, K sa S reli Titre im Pratikte o unlukla, bunlar n hepsinin birden kombinasyonu s z konusudur.

Harmonik Titreim

Periyodik Titreim

Rastgele Titreim

Geici, Ksa Sreli Titreim

TTREM El-Kol Titre imi : nsanda el-kol sistemine aktar ld nda, i ilerin sa l k ve g venli i i in risk olu turan ve zellikle de, damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklar na yol a an mekanik titre imdir.