Updated Approach to Cardiac Arrest Management and Assessment Protocols

Do. Dr. G. Seluk ZBALCI

45 ya altnda en sk lm nedeni K nt veya penetran Politravma ( ok say da sistem risk alt nda)

Trafik kazas Y ksekten d me

Genel deerlendirme (ABCDEFG) Temel incelemeler (kan grubu, PA AC, kar n i i s v varl na y nelik h zl USG...) Hastan n stabilize edilmesi ve buna y nelik giri imlere ncelik tan nmas (temel prensip) De erlendirme tekrar nemli !!

ABCDEFG A-Airway: Havayolunun sa lanmas (servikal immobilizasyon ile birlikte) B- Breathing: Solunum ve ventilasyon C- Circulation: Dola m ve kanama kontrol D- Disability: N rolojik durum E- Exposure: Elbiselerin kart lmas F- Foley sonda G-Gastrik sonda (Nazogastrik sonda) Kardiak arrestli (kalbi durmu ) hastada ABC s ralamas n n,2010 y l nda "American Heart Association and International Liaison Committee on Resuscitation" taraf ndan CAB eklinde de i tirilmesi nerilmi tir. Kardiak arrest an nda hastan n kan nda yeterli oksijen bulundu u d n l yorsa nce kalp masaj ile ba lanmas nerilir. Ancak hipoksiye ba l olarak kardiak arrest geli mi se tabiki ABC s ralamas daha do rudur.

Bildiimiz zere, son yllarda kardiyak arestli hastann y netimi algoritmas nda g ncel k lavuz yakla mlar nda de i iklikler oldu. Uzun y llar boyunca klinisyenler, k lavuz nerileri do rultusunda, havayolunun dola ma g re daha ncelikli ve nemli oldu unu d nm ve g nl k pratiklerini bu do rultuda ekillendirmi lerdi. Eskiden, acil serviste, kardiyak arestli bir hasta ile kar la ld nda erken ent basyon yapmaya al mak ve bu s rada daha nemli olan KPR ve defibrilasyondan d n vermek bir ok hekimin yapt bir hata idi. Bu, ABC (havayolu, solunum, dola m) olarak bilinen yakla m n art k CAB (dola m, havayolu, solunum) olarak kullan lmas n n nerilmekte oldu u hepinizin malumu.ABC nin CAB ye d n n , kardiyak arest y netiminde dola m n daha fazla nem kazanmas ve havayolunun eski nemini yitirmesi eklinde yorumlamak da m mk n.

Knt-Penetran En nemli risk Hipovolemik ok

Periton Boluu: st kar n bo lu u, Diyafram, karaci er, dalak, mide, kolon, Alt kar n: nce barsaklar, kolon, Retroperitoneal bo luk: Aort, vena cava, pankreas, duedonum, reterler Pelvis: Rektum, mesane, iliac damarlar vs.

Kendisinden, hasta yaknndan veya 112 den... Kazan n tipi (A TK, ADTK, Y ksekten d me ) Hasta nas l bulundu, lk yap lan tedavi, Olay yerindeki kan, Emniyet kemeri Hava yast , Direksiyon nas l

nspeksiyon Osk ltasyon ( leus?) Perk syon, Palpasyon ve Di erleri(Hemoraji?) Rektal, Vaginal, Penis muayenesi

Deerlendirilebilir durumdaki hastada periton irritasyon bulgular ok nemlidir!!!

Gross hematri, Geli te hipotansiyon, Alt kaburga k r klar , Hemotoraks veya pn motoraks, Kar nda abrazyon veya hematom, HCO3-< 21 (HCO3 kayb ; G S ten kay p, RTA) Surg Clin North Am. 1997: 77(6); 1321

Kan: Kan grubu Cross match, Hemogram (Geli te < 8 gr/dl: Dikkat!!!) Kan alkol d zeyi drar

Akcier, Servikal, Pelvis, ADBG ? Serbest hava ? Psoas g lge kayb (retroperitoneal yaralanma)

retrografi, Sistografi, Bo alt c rogram

Kontrastl filmler rolojik, Gastrointestinal Diagnostik periton lavaj , Bilgisayarl tomografi Kural: Hasta sevk edilecek ise yapma

Yapan kiiye baml H zl de erlendirme arac olarak acil serviste kullan labilir Retroperitondaki de eri k s tl

Unstabil hastalarda, Ama kar n i i kan, Sensitivite: % 80-100, spesifite: % 94-98, Avantaj: H zl , ucuz, non-invazif, Tekrarlanabilir DPL kontrendikasyonu yok, CT gibi gitmek gerekmiyor X < 200 ml kan fark ediliyor

Knt Karn Travmalarnda: Gold standart (radyolojik), (stabil ise) Do ruluk % 98

Hastann genel durumu stabil olmal Spiral BT (Konvansiyonel BT azald ) i bo organ yaralanmalar i in yeterli bilgi vermez. Ancak serbest hava iyi g r nt lenir. Solid organ yaralanmalar n tan yabilir Konservatif y ntemlerde izlem amac yla kullan l r.

Transfer gerekir, riskli... S v varl , Retroperitoneumu de erlendirmede

POZTF OLDUU PARAMETRELER 10-20 ml den fazla serbest kan 100.000/ml den fazla eritrosit 500/ml den fazla l kosit 20 U/L zerinde amilaz 3 U/L zerinde alkalen fosfataz Bilir bin(safra varl ) Barsak i eri i

PHEL OLDUU PARAMETRELER Aspirasyonda pembe s v al nmas Eritrosit say s n n 50.000-100.000mm3 aras nda olmas L kosit say s n n 100-500/mm3aras nda olmas

NEGATF OLDUU PARAMETRELER Aspirasyonda effaf s v Eritrosit say s n n 50.000mm3 alt nda olmas L kosit say s n n 100mm3alt nda

Byk damar yaralanmalarnn tansn sa lar. Pelvis k r klar ndaki k k kanamalar da bu y ntemle tespit edilip kanama embolizasyonla durdurulabilir.

Hemodinamik instabilite ile birlikte olan abdominal travma Evisserasyon Periton irritasyonu bulgular n n varl Grafide retroperitoneal hava varl Mesanenin periton bo lu una r pt r DPL de pozitif netice Rektum perforasyonu BT de cerrahi gerektiren lezyonlar n varl .

Karn travmas deerlendirilirken hangi yaralanmada ne tedavi uyguland n bilmek ve preoperatif de erlendirme ve haz rl klar buna g re y nlendirmek gerekir. - i bo organlar -Solid organlar -Vask ler yap lar

i Bo Organlar: Mide Duodenum nce Barsak Kolon Rektum Safra kesesi ve yollar Genito riner sistem

Solid Organlar: Karaci er Dalak Pankreas B brek Diyafragma Bat n duvar

Mide knt yaralanmalara direnlidir. Beslenmesi ok iyi. Primer tamir ile sonu lar ok iyi. Nasogastrik sondadan kan gelmesi mide yaralanmas n d nd r r.

Epigastrik blgeye penetran travma!!!

Retroperitoneal yerleim. Yaralanmalar nda tan g l !!! Belirti ve bulgular ge ortaya kar. Ortaya kt klar nda da ciddi yaralanmaya i aret eder!!!

Duodenum yaralanmasnn nemli ipu lar : -Grafide retroperitoneal hava bulunmas -Serum amilaz seviyesinin y ksek gelmesi. Kesin tan : Kontrastl grafilerde ka a n ortaya konmas ile olur.

Derece Yaralanman n Tan mlanmas I Hematom Duodenumun tek bir k sm n i eren Duvar parsiyel tutmu , perforasyon yok Laserasyon Duodenumun tek bir k sm ndan fazlas n tutmu II Hematom Laserasyon Sirk ler evresinin % 50 sinden fazlas III Laserasyon II. k tan n evresinin % 50-75 den fazlas , I./ III./IV. k talardan birinin evresinin % 50-100 den fazlas IV Laserasyon II. k tan n % 75 inden fazlas / Ampulla veya distal koledo u i erir V Laserasyon Duodenopankreatik komplekste masif yaralanma Vask ler Duodenumun devask larizasyonu

Ar Hafif Belirleyici Fakt rler K nt/Kur un Etyoloji B ak Yaralanma boyutu Duvar n < % 75 Duvar n > % 75 Yerle im 3. ve 4. k ta 1. ve 2. k ta Ameliyat gecikmesi < 24 saat > 24 saat Safra yolu yaralanmas Yok Var Sonu Mortalite %6 %16 Duodenal Mortalite %0 %6 Duodenal Morbidite %6 %14

Genellikle penetran travma ile yaralan rlar. Beslenmeleri iyi Ameliyat y z g ld r c .

ou vakada yaralanmaya bal periton irritasyonu belirtileri olu ur. Fakat yaln zca vask ler yap lar n n yaraland durumlarda barsa n canl l n bir s re kaybetmesine ba l olarak belirtiler gecikmeli olabilir. Bu tip olgularda DPL genellikle pozitiftir.

Geni yaralanmalarda rezeksiyon o unlukla debridman ve primer onar m yeterli olur.

Yaklam tartmal: Stoma ??? Primer Tamir ???

Primer tamir: -Minimal kontaminasyon olan yaralanmalar -Sa kolon yaralanmalar

Kolostomi: -Ciddi sol kolon yaralanmalar -Ciddi kontaminasyonla birlikte olan sa kolon yaralanmalar

Cerrahinin geciktirilmesi Artm kontaminasyon riski

Rektuma kontrast madde vererek BT inceleme phe halinde gastrografin lavman yap l r ve fluoroskopi alt nda bak labilir. Baryum (peritonda irritasyon ve ciddi inflamasyon)

phe devam ederse Cerrahi eksplorasyon!!!

Retroperitoneal organ olduundan ou zaman belirtiler silik olabilir Tan g l

Krk kemiklere ait paralar parmakla dikkatlice ara t r lmal ve gaitada gizli kan bak lmal d r. G zden ka an a k pelvis frakt rleri a r sepsisle neticelenir.

Ameliyat ncesinde tan konmamas halinde kolostomi i in tekrar anestezi ve ameliyat gerekir. Bu ama la genellikle yaralanman n proksimalinden u sigmoid kolostomi a l r, distal rektum serum fizyolojikle y kan r ve perineden presakral drenler yerle tirilir.

Erken tan ve tedavi Azalm mortalite ve morbidite