Welfare Assessment and Veterinary Inspection in Animal Farming

Ocena dobrostanu w chowie wi

Inspekcja Weterynaryjna sprawuje nadzr weterynaryjny w zakresie ochrony zwierz t i przestrzeganie ich dobrostanu, zar wno w gospodarstwach rolnych, podczas transportu jak i w rze niach a do uboju i wykrwawienia.

W celu ujednolicenia przebiegu kontroli zosta y wprowadzone ujednolicone protoko y kontroli i listy kontrolne SPIWET. SPIWet to Skoordynowany Program Inspekcji Weterynaryjnej w aspekcie spe niania przez podmioty zwi zane z chowem, utrzymaniem, transportem zwierz t, wprowadzaniem na rynek produkt w pochodzenia zwierz cego, przepis w prawa polskiego i UE.

W gospodarstwie rolnym utrzymujcym winie kontrola dobrostanu przebiega z wykorzystaniem dokument w: LISTA KONTROLNA SPIWET gospodarstwa (dobrostan zwierz t) jako dokument g wny - pobierz list a do niego za cznik LISTA KONTROLNA SPIWET gospodarstwo, w kt rym utrzymywane s zwierz ta ( WINIE) pobierz list . Stanowi to jednocze nie protok kontroli.

Wymagania weterynaryjne Powiatowy lekarz weterynarii powinien skontrolowa , czy podmiot: zg osi powiatowemu lekarzowi weterynarii w formie pisemnej zamiar prowadzenia dzia alno ci w zakresie utrzymywania zwierz t gospodarskich w celu umieszczenia na rynku tych zwierz t lub produkt w pochodz cych z tych zwierz t lub od tych zwierz t. ma rozpoznany status w odniesieniu do choroby Aujeszky ego.

System utrzymania zwierzt Powiatowy lekarz weterynarii powinien skontrolowa , czy zwierz ta utrzymywane s w systemie dopuszczonym przepisami prawnymi tj. w systemie otwartym lub w pomieszczeniach inwentarskich w kojcach na ci ce lub bez ci ki pojedynczo lub grupowo. W przypadku utrzymywania wi grupowo nale y sprawdzi czy : w jednym kojcu umieszczone s zwierz ta w podobnym wieku, zosta y podj te dzia ania minimalizuj ce agresj i zapobiegaj ce walkom zwierz t, w przypadkach, gdy zwierz jest chore, zranione, wykazuje cechy agresywne lub jest atakowane przez inne zwierz ta, czasowo utrzymywane jest pojedynczo.

System utrzymania zwierzt W gospodarstwie utrzymuj cym powy ej 10 sztuk loch lub loszek, lochy i loszki od 4 tygodnia po pokryciu do tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia, utrzymywane s grupowo. Kojce, w kt rych utrzymywane s lochy i loszki w tygodniu poprzedzaj cym przewidywany termin proszenia, zaopatrzono w materia umo liwiaj cy budow gniazda np. s om lub worki jutowe.

System utrzymania zwierzt W przypadku, gdy zastosowano technologi chowu zwierz t dotychczas niestosowan na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej technologii chowu zwierz t, nale y sprawdzi czy podmiot posiada zezwolenie marsza ka wojew dztwa stwierdzaj ce, e technologia spe nia wymogi okre lone ustaw o ochronie zwierz t.

Wymagania weterynaryjne Powiatowy lekarz weterynarii powinien skontrolowa , czy w gospodarstwie znajduje si : wydzielone miejsce do sk adowania rodk w dezynfekcyjnych, zabezpieczone przed dost pem os b niepowo anych; wydzielone miejsce do sk adowania obornika; miejsce zapewniaj ce w a ciwe warunki do przetrzymywania produkt w leczniczych weterynaryjnych, zabezpieczone przed dost pem os b niepowo anych; odzie i obuwie przeznaczone tylko do obowi zkowego u ycia w gospodarstwie.

Wymagania weterynaryjne Powiatowy lekarz weterynarii powinien skontrolowa , czy w gospodarstwie znajduj si : maty dezynfekcyjne w liczbie zapewniaj cej zabezpieczenie wej i wjazd w do gospodarstwa w przypadku wyst pienia zagro enia epizootycznego; rodki dezynfekcyjne w ilo ci niezb dnej do przeprowadzenia dora nej dezynfekcji.

Wymagania weterynaryjne Powiatowy lekarz weterynarii powinien skontrolowa , czy: budynki, w kt rych utrzymywane s zwierz ta, s zabezpieczone przed dost pem zwierz t innych ni utrzymywane w gospodarstwie i s utrzymywane w czysto ci, przy wej ciach do budynk w, w kt rych utrzymywane s zwierz ta, znajduj si tablice z napisem Osobom nieupowa nionym wst p wzbroniony .

Wymagania weterynaryjne Przestrzegany jest zakaz podawania zwierz tom gospodarskim: substancji o dzia aniu tyreostatycznym, stilben w, pochodnych stilben w, ich soli i estr w substancji o dzia aniu beta agonistycznym, oestradiolu 17 i jego pochodnych estropodobnych, substancji o dzia aniu estrogennym innych ni oestradiol 17 i jego pochodne estropodobne oraz o dzia aniu androgennym lub gestagennym w innym celu ni leczenie zwierz t, z zastrze eniem substancji o dzia aniu hormonalnym w rozrodzie zwierz t gospodarskich, kt rych podawanie jest dopuszczone.

Wymagania weterynaryjne W gospodarstwie nie s przetrzymywane produkty lecznicze weterynaryjne zawieraj ce: substancje o dzia aniu beta-agonistycznym, kt re mog by stosowane w celu przyspieszenia porodu; oestrabiolu 17 i jego pochodnych estropodobnych.

Sposb sprawowania opieki i kontroli przez w a ciciela Osoba utrzymuj ca zwierz ta dogl da ich co najmniej raz dziennie oraz zwraca uwag na stan zdrowia zwierz t (problemy z oddychaniem, kulawizny, biegunki, osowia o , odstawanie od stada, niepobieranie pokarmu). winie maj dost p do wiat a sztucznego lub dost p naturalnego o nat eniu 40 lux przez co najmniej 8 godzin dziennie. Pomieszczenie inwentarskie wyposa a si w sta e lub przeno ne o wietlenie umo liwiaj ce ich kontrol i dogl danie zwierz t o ka dej porze.

Sposb postpowania ze zwierztami przez osoby obs uguj ce zwierz ta podczas przemieszczania na terenie gospodarstwa do pop dzania zwierz t nie stosuje si przedmiot w lub narz dzi, kt re mog spowodowa okaleczenie zwierz cia, a tak e: stosowanie narz dzi do przep dzania ograniczono do niezb dnego minimum i tylko do sytuacji, gdy przed zwierz tami jest wolna droga, kt r mog si porusza ; do przep dzania zwierz t s u ywane wy cznie grzechotki, klepaki, p achty z tworzyw sztucznych, sklejki, twardej gumy nie wolno stosowa dr g w, pr t w ani zako czonych ostro przedmiot w; w odniesieniu do przyrz d w emituj cych impulsy elektryczne s u ywane jedynie w sytuacjach gdy zwierz , przed kt rym jest wolna przestrze , nie reaguje na inne metody stosowane w celu spowodowania jego ruchu do przodu; impuls jest stosowany jedynie w mi nie zadu i trwa nie d u ej ni 1 sekund ; pomi dzy kolejnymi impulsami nast puje przerwa, a ponadto, je li na impuls nie by o reakcji, czy by on ponawiany (impulsy elektryczne mog by stosowane jednokrotnie);

Sposb postpowania ze zwierztami przez osoby obs uguj ce zwierz ta podczas przemieszczania na terenie gospodarstwa zwierz ta, kt re nie mog porusza si o w asnych si ach nie s ci gni te za g ow , ko czyny, ogon, nie jest wykr cany im ogon oraz nie stosowane s rodki nacisku na ga ki oczne, ci gni cie za uszy oraz inne metody powoduj ce b l u zwierz cia; przy przemieszczaniu zwierz t wykorzystuje si wzorce zachowa prezentowanych przez wi kszo zwierz t gospodarskich.

Wymagania dotyczce pomieszcze i sprz tu u ywanego do obs ugi zwierz t Pomieszczenia dla zwierz t gospodarskich, ich wyposa enie oraz sprz t u ywany przy utrzymywaniu zwierz t wykonane jest z materia w nieszkodliwych dla zdrowia zwierz t, oraz jest atwy do czyszczenia i dezynfekcji. Pomieszczenia dla zwierz t gospodarskich, ich wyposa enie oraz sprz t u ywany przy utrzymywaniu zwierz t s czyszczone i dezynfekowane.

Wymagania dotyczce pomieszcze i sprz tu u ywanego do obs ugi zwierz t Odchody zwierz t oraz nie zjedzone resztki pasz usuwane s z pomieszcze inwentarskich tak cz sto, aby unikn wydzielania si nieprzyjemnych woni, zanieczyszczenia paszy lub wody oraz zabezpieczono je przed muchami i gryzoniami.

Wymagania dotyczce pomieszcze i sprz tu u ywanego do obs ugi zwierz t Pod oga w pomieszczeniach inwentarskich dla zwierz t jest twarda, r wna i stabilna, a jej powierzchnia g adka i nie liska. W przypadku utrzymywania wi w pomieszczeniach inwentarskich na betonowej pod odze szczelinowej, szeroko otwor w i beleczek odpowiada wymaganiom z rozporz dzenia. W pomieszczeniu nie ma ostrych kraw dzi ani innych wystaj cych element w, kt re mog yby powodowa urazy u zwierz t.

Wymagania dotyczce pomieszcze i sprz tu u ywanego do obs ugi zwierz t Pro ne lochy i loszki umieszczone w kojcach do proszenia, czy ci si dok adnie i je li to konieczne, leczy przeciwko paso ytom zewn trznym i wewn trznym. Powierzchnia kojca do proszenia umo liwia proszenie naturalne lub zapewnia osobie obs uguj cej, dost p do zwierz cia.

Wymagania dotyczce pomieszcze i sprz tu u ywanego do obs ugi zwierz t Kojec porodowy zapewnia prosi tom swobodny dost p do karmi cej lochy oraz jest wyposa ony w przegrod zapobiegaj c przygnieceniu prosi t przez loch . Wydzielono w nim cz ze ci k o powierzchni pozwalaj cej na jednoczesny odpoczynek wszystkich prosi t.

Wymagania dotyczce pomieszcze i sprz tu u ywanego do obs ugi zwierz t Prosi ta odsadzane s nie wcze niej ni w 28 dniu od urodzenia (jedynie w przypadku zagro enia zdrowia lochy lub prosi cia - od 21 dnia ycia prosi cia). Prosi ta po odsadzeniu umieszczane s w uprzednio oczyszczonym i zdezynfekowanym pomieszczeniu inwentarskim, odizolowanym od tego w kt rym utrzymuje si lochy.

Dobrostan zwierzt Wyposa enie i sprz t w pomieszczeniach inwentarskich dla zwierz t gospodarskich sprawdzane s co najmniej raz dziennie, a wykryte usterki s niezw ocznie usuwane.

Dobrostan zwierzt Obieg powietrza, stopie zapylenia, temperatura, wilgotno wzgl dna powietrza i st enie gaz w s utrzymane na poziomie nieszkodliwym dla tych zwierz t: CO2nie powinno przekracza 3 000 ppm, H2S nie powinno przekracza 5 ppm, NH3nie powinno przekracza 20 ppm. Przy zastosowaniu mechanicznego lub automatycznego systemu wentylacji pomieszcze inwentarskich, system ten zaopatrzony jest w system alarmowy sygnalizuj cy awari i system wentylacji awaryjnej.

Dobrostan zwierzt Nat enie ha asu nie przekracza 85 db oraz w pomieszczeniach inwentarskich nie panuje ha as sta y lub wywo ywany nagle.

Dobrostan zwierzt W przypadku otwartego systemu utrzymania winiom zapewnia si ochron przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i zwierz tami drapie nymi.

Dobrostan zwierzt Zwierz tom zapewnia si opiek i w a ciwe warunki utrzymywania, uwzgl dniaj c minimalne normy powierzchni w zale no ci od system w utrzymywania, wieku i stanu fizjologicznego zwierz t. Zwierz ta utrzymywane s w warunkach nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz nie powoduj cych uraz w i uszkodze cia a lub cierpie .

Sposb podawania paszy i wody Wyposa enie i sprz t przeznaczone do karmienia i pojenia zwierz t wykonane s i umieszczane w spos b minimalizuj cy mo liwo zanieczyszczenia paszy lub wody oraz u atwiaj cy bezkonfliktowy dost p zwierz t do paszy i wody.

Sposb podawania paszy i wody zwierz ta starsze ni 2 tygodnie maj zapewniony sta y dost p do wody; winie s ywione co najmniej raz dziennie; winiom utrzymywanym grupowo zapewniono jednoczesny dost p do paszy; lochom i loszkom w okresie mi dzy odsadzeniem prosi t, a okresem oko oporodowym zapewniono wystarczaj c ilo pokarmu wysokoenergetycznego oraz pokarmu obj to ciowego lub wysokow knistego.

Stan zwierzt

Dokumentacja leczenia zwierz t Powiatowy lekarz weterynarii powinien skontrolowa , czy w a ciciel zwierz t posiada : dokumentacj weterynaryjn w formie ewidencji nabycia, posiadania i stosowania produkt w leczniczych weterynaryjnych oraz leczenia zwierz t prowadzonej zgodnie z przepisami, dotycz cy okresu co najmniej 3 lat, a je eli tkanki i produkty pochodz ce od zwierz t s przeznaczone do spo ycia przez ludzi przez okres 5 lat od dnia jej sporz dzenia. rejestry upadk w, do kt rych powinny by wpisane dane dotycz ce liczby pad ych zwierz t, w dniu w kt rym nast pi y padni cia. Konieczno przechowywania przez okres 3 lat.

W zakresie dobrostanu powiatowy lekarz weterynarii powinien skontrolowa , czy:

Dobrostan zwierzt Zwierz ta maj zapewnion swobod ruch w, a w szczeg lno ci mo liwo k adzenia si , wstawania oraz le enia. winie nie s utrzymywane na uwi zi! Zwierz ta gospodarskie utrzymywane s w warunkach umo liwiaj cych kontakt wzrokowy z innymi zwierz tami.

Dobrostan zwierzt winiom zapewniono sta y dost p do materia w i przedmiot w absorbuj cych ich uwag , w szczeg lno ci s omy, siana, drewna i trocin, nieszkodliwych dla zwierz t. Materia manipulacyjny powinien by : jadalny, nadaj cy si do ucia, nadaj cy si do badania i zniszczalny. Najlepsze s s oma i siano; ewentualnie kawa ki drewna. Nie mo na uzna za materia manipulacyjny a cuch w zawieszanych w kojcach, butelek plastikowych czy pi ek, gdy nie spe niaj powy szych kryteri w; powy sze przedmioty mog by stosowane jako dodatkowy element wzbogacaj cy rodowisko, a nie jako jedyny.

Dobrostan zwierzt Zwierz tom gospodarskim, z wyj tkiem koni oraz wi do uko czenia 2 tyg. ycia zapewnia si sta y dost p do wody.

Dobrostan zwierzt Chore lub ranne zwierz gospodarskie otaczane jest niezw ocznie opiek , a w razie potrzeby izolowane, a je li wymaga tego stan zdrowia zwierz cia utrzymuje si je na ci ce. Utrzymuj cy zwierz ta gospodarskie przechowuje dokumentacj dotycz c pad ych zwierz t.

Zabiegi na zwierztach Obcinania cz ci ogona jest wykonywane do 7 dnia ycia, po uko czeniu 7 dnia ycia, wy cznie po zastosowaniu d ugotrwa ego znieczulenia oraz, jedynie ze wzgl d w bezpiecze stwa i/lub w celu przeciwdzia ania okaleczaniu innych wi , Nie mo na obcina ogon w rutynowo. Wcze niej nale y podj rodki zapobiegaj ce okaleczaniu, w szczeg lno ci poprzez zmian warunk w utrzymania, tj. zmniejszenie zag szczenia, zmiany w zakresie materia u manipulacyjnego oraz niemieszanie grup.

W przypadku kastracji prosit, jeli jest wykonywana po uko czeniu 7 dnia ycia to wy cznie po zastosowaniu d ugotrwa ego znieczulenia. W przypadku kastracji oraz obcinania ogona, zabiegi te powinny by wykonywane przez lekarza weterynarii, z zachowaniem koniecznej ostro no ci, w spos b zapewniaj cy ograniczenie cierpie i stresu zwierz cia. Kolczykowanie nosa jest wykonywane dopiero po podj ciu rodk w zapobiegaj cych okaleczaniu, w szczeg lno ci poprzez zmian warunk w utrzymania.

Redukcja kw u prosit i knurw wykonywana jest jedynie ze wzgl d w bezpiecze stwa oraz w celu przeciwdzia ania okaleczaniu innych wi , poprzez ich cieranie lub obcinanie, z pozostawieniem nienaruszonej, g adkiej powierzchni oraz nie p niej ni w 7 dniu ycia prosi cia u prosi t. Kastracja samc w wi wykonana jest przy zastosowaniu technik niepowoduj cych rozrywania tkanek.

rdo: Instrukcja G wnego Lekarza Weterynarii Nr GIWpr. 02010-1/2015 z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie post powania powiatowych lekarzy weterynarii przy przeprowadzaniu kontroli gospodarstw utrzymuj cych zwierz ta pod wzgl dem dobrostanu zwierz t oraz raportowania o przeprowadzonych kontrolach gospodarstw utrzymuj cych zwierz ta pod wzgl dem dobrostanu zwierz t z elementami zwalczania chor b zaka nych Lista kontrolna SPIWET gospodarstwa (dobrostan zwierz t) Lista kontrolna SPIWET gospodarstwo, w kt rym utrzymywane s zwierz ta ( WINIE)