Exploring Fijian Language Varieties and Cultural Practices

ITK 701 FIJIAN LANGUAGE VARITIES NA VOSA VAKABIBITAKI NA VEITIKI BIBI NI VOSA KEI NA KENA VAKAYAGATAKI LECTURE 5 2020

NA VEIKACIVI Bula vakaveiwekani bibi, cecere, totoka Sega ni dau veikacivi ena yacadra dina ka dredre

E na loma ni nodra itikotiko Veitukani / veibuni Veiluveni / veivugoni Veitavaleni / veikaruani Veidauveni /veiraivani

Vakawati O ira sa vakavale yaca ni nodra vale (na iTaukei kei ) Watina [Radi ] Vakaluveni tama i [ulumatua] , tina i [ulumatua]

Vakamakubuni tukai kei bui [makubudrau e qase duadua] Era sega ni dau veivosaki na veitacini e dau dokai, rokovi o koya e qase; e sega mada ga ni dau cavuti wale ga na yacana Era veitabui tale ga na veiganeni

Na luvedra era kai vakamomo vei ira na ganei tinadra tagane e kaci Ganei vei ira na watidra Veivugoni veitabui Era veikidavaki, veivosaki se veikacivi ena yaca ni veiwekani.

Kila vinaka na kedra isema ni veiwekani vakadeitaki tiko ga Veikacivi wale ena yaca luluqa na ivau ni veiwekani, kauta mai na dui yaloyalo kei na veiqati O ira na luvedra o ira era veitacini:

Era veikaruani Tamaqu Levu o koya e qase vei ira na tamadra Tinaqu Levu - watina

Tamaqu Lailai gone vei ira na tamadra Tinaqu lailai watina na veikacivi ena veiyaca qo e kauti keda vata vakavoleka

doudou na yaloda Veivakaitaukeitaki ni da veivosaki Na vosa ni veiwekani qo era bulia na qase me isema tudei ni nodra veilomani kei na cakacaka vata

NA YACA NA IVAKAMASUTI E tu tale ga na veiyaca me ra kacivi kina na gone. E vakatau na veiwekani e koto kei koya e rau veiyacani kei na gone.

Ke rau veiyacani kei Tukana Tukana [kena ivakamasuti] Buna Buna Veitamani Tamana Veitinani Tinana Veivugoni Vugona Veitubuni Tubuna e ra yaca vakamareqeti e ra dau vakamasuti kina na gone

E kauta tani na vucesa ni talai Kida na yago, e marau na yalo, vakarawarawataka na gone me lakova na ka e gadrevi me caka Vakadeitaka na bibi ni veiwekani kei na dredre ni tiko veilomani vakadra vata me vaka na ivosavosa me dua vata tiko mada ga na keda iwau .

Veikacivi veiwekani vakavanua E ra kila na qase ni dua ga na vanua eda lako mai kina E ra kila na veivanua e ra vu vata kei ira e ra kaya ni veitavaleni na nodra vu. E ra vakadewataka mai na tukada

Tauvu Vu vata ; na ka e noqu e nomu, na ka e nomu e noqu Veitabani veitavaleni na Vu; veiqati ena sala ni veivakadrukai Veibatiki veiwekani vakaturaga vei ira na yavusa ni mataqali turaga kei na yavusa bati E vakadeitaki na vakacerecerei kei na vakadeitaki ni veivakaturagataki

Era veisolisoli na kakana mai liu sara , dei tiko ga vei ira na kena kawa tawa mudu E ka bibi a kana leca yaco kina na leqa ke sega ni caka na veibulubuluti Mataqali matanitu o Kubuna yasana o Tailevu, Naitasiri, Ra kei Lomaiviti. veiwekani bibi, e vakaraitaka na dei, tu vata kei na duavata kei na yalovata ena kena colati na sau kei na ivua ni matanitu o Kubuna.

E ra veikacivi na lewe ni yavusa vakaturaga Mataqali Mataki e dau kacivi me Mataki Na ka e ra bulia se tuvana na tukada me baleta na nodra veiwekani, e sega wale ga ni tara na bula vakavuvale, se vakaitikotiko, e tara sara yani na matanitu vakavanua kei na veivanua tale e so. Ena dei tu na veiwekani

Na bika vanua Veiwekani vakaturaga me vakadeitaki kina na nodra dra. E ra vakawatitaki na gone marama mai na dua na vanua turaga i na dua tale na vanua turaga E vakadeitaka na veisaaututaki, tarovi kina na veisasaga e so e rawa ni vakavuna na tiko yavavala ni vanua.

E tukuni koya sara tu na veilomani, veinanumi kei na veisautautaki. E daidai eda sa mai tauca tu na totoka ni veiwekani oqo ena ndra veilomani, veirogorogoci o ira na tura bale ni noda vanua e dina se lasu? ******